Geef vrouwen de helft...

Door Keesjemaduraatje
Vaak worden culturen met elkaar vergeleken, ook op de universiteit en wij hebben bij Culturele Antropologie altijd geleerd, dat de Westerse Cultuur toch wel bij lange na de slechtste, verdorvenste en oneerlijkste cultuur van alle tijden en van alle landen is. Kolonialisme, Imperialisme, Slavernij. Noem maar op en pak maar in.

De laatste tijd zijn er echter stemmen die steeds luider worden en die zeggen dat er één cultuur nog erger is. Dat ben ik niet, die dat zegt. Maar dat zijn de feministen. Waarom? Omdat in de islamitische wetgeving bepaald is, dat vrouwen slechts de helft van hun deel van de erfenis krijgen en de zoons hun hele deel. Dus als er twee dochters en één zoon in een gezin zijn, krijgt de zoon de helft en de meisjes ieder een kwart. Veel mensen noemen dat oneerlijk.

Op een goede dag hoorde de geachte Senator van de SP, Anja Meulenbelt dit, verhaal ook en ze ging nog eens goed in de Koran en de Hadith lezen en wat bleek? Ja het klopt. Meisjes de helft. Shit ja. Wat moet je daar nou als feministe van het eerste uur op zeggen?

Niet getreurd. Een schizofreen is nooit alleen. Daar is ook wel weer een mouw aan te passen. Lees hieronder hoe het verder gaat.

Ze heeft in ieder geval een heleboel worden nodig om het uit te leggen. Veel van de argumenten komen rechtstreeks uit de koker van de geachte islamgeleerde Tariq Ramadan en ze vult het aan met eigen ervaringen in Gaza. Lees hier het ingekorte verhaal en als je het aan kan, is de gehele uiteenzetting natuurlijk op haar website te lezen.

"Ik zal een voorbeeld noemen. Heden ten dage, in het westen, nu we in principe ook juridische gelijkheid hebben tussen vrouwen en mannen - en laten we vooral niet vergeten dat de vorige generatie feministes nog voor vrouwenkiesrecht hebben moeten knokken - vinden we dat een zaak als ongelijk recht op erfenis uit de tijd is. Vind ik ook. En dat is een van de weinige expliciete in de islam vastgelegde ongelijkheden tussen vrouwen en mannen: een vrouw heeft in het islamitisch recht maar recht op de helft van de erfenis die een man krijgt. Wie makkelijk en snel wil oordelen maakt daaruit op dat moslims vrouwen maar de helft waard vinden van mannen. (...)... Maar het helpt wel, niet om het als ‘cultuurrelativist’ goed te praten, maar om zulke zaken te zien in hun contekst en in hun ontwikkeling. (...)

Om een idee te geven hoe ook daar, in een islamitisch en bovendien zeer geisoleerd land in een paar generaties tijd de sekseverhoudingen grondig kunnen veranderen.

Maar één ding is nog steeds gebleven: in principe trouwt een vrouw het huis uit, en trekt in bij de familie van haar man. (..) Dat betekent ook dat families meer investeren in de opleiding van zoons, want die blijft bij de familie, en draagt bij aan de rijkdom, dan in dochters. Nu is de vraag of dat betekent dat vrouwen minder waard gevonden worden, of dat het omgekeerd is: vrouwen zijn minder waard omdat ze niet bijdragen aan de eigen familie. De traditie van huwelijken tussen neven en nichten kan overigens ook in dat licht worden gezien: dat is een manier om je dochter in je eigen familie te houden. Als een dochter erft, dan gaat dat geld dus meestal naar een andere familie. Erft een zoon, dan blijft het in de eigen extended family. En waar het gaat om verdeling van land en huizen, waar de hele familie van moet leven, is het dus verlies als een deel daarvan moet worden afgestaan. Dat verklaart waarom er eens is besloten dat vrouwen maar de helft erven van het mannenaandeel. En moeten we bedenken dat dat destijds heel vooruitstrevend was: in die tijd hadden vrouwen nergens recht op, ook niet op de helft. Wat niet hoeft te betekenen dat je het daarbij moet laten. De omstandigheden zijn veranderd, en moslima’s hebben goede redenen om te betogen dat die maatregel ook voor hen uit de tijd is. (Overigens wordt er zelden door ‘islam-critici’ bijgezegd dat er nog een ongelijke maatregel in de koran staat: mannen worden geacht om hun vrouw te onderhouden, maar zij mag haar eigen verdiende geld zelf houden - destijds een maatregel juist om vrouwen enige bescherming mee te geven. (...)

Dit is zeker een cultuurverschil: in agrarische samenlevingen, waar nog geen sprake is van een sociaal vangnet dat mensen individueel in leven houdt als ze oud zijn, of ziek, of geen werk hebben, is de familie nog steeds belangrijker dan een individu. Dat kun je een cultuurverschil noemen - in de discussie over of je het wel liefdadigheid moest noemen als allochtonen geld geven aan hun familie kwam dat langs - maar belangrijk is dat het een reden had. Zoals veel cultuurverschillen een aantoonbare ‘materiële’ reden hebben.

Dat verschuift, als de leefomstandigheden van mensen veranderen. Dat we in Nederland een reeks van sociale emancipatiegolven hebben meegemaakt is niet alleen de verdienste van de vrouwen, arbeiders, homo’s, migranten die daarin voorop liepen: individuele emancipatie is pas mogelijk waneer mensen een individueel leven kunnen leven. Nu kunnen we ons op de borst kloppen dat wij in het westen inmiddels - over het algemeen - sociaal-economische omstandigheden hebben die zo’n individueel leven, los van de familie, mogelijk maken, maar het zou in mijn ogen erg verkeerd, en cultureel gezien niet zo superieur zijn, om daar de mensen op aan te kijken die nog komen uit een achtergrond waar je je familie nodig had om in leven te blijven, en de familie jou dus ook. En waarin zaken als het sluiten van een huwelijk niet alleen maar een op individuele romantische liefde gebaseerde vrijheid is, maar een familiekwestie.

Dat zie je dus, bijvoorbeeld, op dit moment, onder migranten, in Nederland in beweging komen. De ouders, eerste generatie migranten, maakten zelden onderscheid tussen cultuur en traditie. Gearrangeerde huwelijken (wat niet per definitie hetzelfde is als gedwongen huwelijken) waren in de agrarische gemeenschappen in het Rifgebergte of in Anatolie nog heen gewoon. De ouders denken vaak nog dat ze hun kinderen moeten beschermen tegen de seksuele vrijheid in het nieuwe land - juist in een vreemde omgeving wordt meer vastgehouden aan traditie dan in het land van herkomst. Maar de jongeren hebben zich al meer vrij gemaakt, ze hebben een opleiding gevolgd, ook de meisjes, ze zien dat het niet meer nodig is om te trouwen naar de wensen van de familie, al willen ze daar meestal wel rekening mee houden. En wat er nu gebeurt is dat er onder invloed van de nieuwe omstandigheden voor het eerst werkelijk onderscheid wordt gemaakt tussen traditie en geloof. En kijk: vervolgens blijkt wat de ouders nog niet wisten: het is helemaal geen islamitisch voorschrift dat je ouders mogen bepalen met wie je trouwt: integendeel, gedwongen huwelijken zijn tegen de islam. Met andere woorden: dat wat ervaren wordt als ‘eigen cultuur’ verandert wanneer de omstandigheden veranderen, al gaat dat soms gepaard met spanningen, gaat het met horten en stoten.

Terug naar mijn punt: naar het cultuurrelativisme, naar de oordelen. In mijn ogen is het niet aan de orde om de meegenomen gewoontes af te doen als achterlijk, vergeleken bij onze superieure westerse cultuur. Het is wel aan de orde om het proces waarbij vrouwen (en niet te vergeten ook de jonge mannen die zich niet erg vrij voelen om te trouwen met wie ze willen) te ondersteunen. Richting méér vrijheid.

En daarmee kom ik aan en volgende vraag: of we het feit dat we in Nederland, door de sociaal-economische verhoudingen en de emancipatiebewegingen, meer individuele vrijheid hebben, op moeten vatten als ‘onze’ superioriteit, of dat we daar nog wat kanttekeningen bij kunnen plaatsen."

(De vet gedrukte delen zijn door Keesjemaduraatje vet gemaakt)
Het is erg knap van Anja om het geheel met een feministisch en anti-westers sausje te overgieten en dan ook nog de neef-nichten huwelijken goed te praten. Dat we alles "in zijn context moeten plaatsen" is een argument dat regelrecht uit de communistische traditie stamt. De Sovjet-Unie moesten we ook "in zijn context" zien. Droom verder.