Elitair Anarchisme

Door Keesjemaduraatje
Ik was eens bij Robert Jasper Grootveld op bezoek en die vertelde hoe hij samen met Rob Stolk en Roel van Duijn in 1965 de Provo oprichtte en Roel van Duijn had het idee zich anarchistisch te noemen. Na een paar weken werden ze op het matje geroepen bij de officiele anarchistische beweging. Wat of dat ze zich daar wel bij gedacht hadden zich zo te noemen, want kenden ze wel de belangrijke anarchistische schrijvers Bakunin en Kropotkin enzovoorts enzovoorts. "Dat waren de dames en heren anarchisten" aldus Robert Jasper Grootveld. Sinds de dood van Domela Nieuwenhuis bestaat er een soort van elite onder de anarchisten en het hoogste in de hierarchie staan de mensen die : Domela nog gekend hebben". De arbeiders beweging had geld ingezameld voor de Cesar Domela, de zoon van de anarchistische voorman, die in Parijs kunst studeerde. Eerst hadden ze nog gevraagd of Cesar Domela niet de plaatst van de leider in wilde nemen, maar die zag daar geen heil in. Het geld voor de zoon is blijkbaar nooit opgemaakt, want tot op de dag van vandaag worden er enkele tonnen geld beheerd door het "Domela Nieuwenhuis Fonds". Albert de Jong, de vroegere secretaris van Domela was de eerste penningmeester van het Domela Nieuwenhuis Fonds. Dat was dus iemand die "Domela nog gekend heeft" en na de dood van Albert namen de zoons Rudolf en Arthur functies bij het fonds over.

Zelfs nu nog kunnen anarchisten zich er op beroepen dat één van hun ouders Domela nog gekend hebben. Zoals in het interview met Joop en Greet Wandelee in het blad "Buiten de Orde": Greet groeide in Deventer op in een vrij-socialistisch gezin. Haar vader kende Domela Nieuwenhuis persoonlijk. Hij was voorzitter van een werkliedenvereniging en, net als Domela, geheelonthouder"

Doordat veel anarchisten een studie van het anarchisme van vroeger maken, lijkt het alsof het meer een archeologische beweging geworden is als een revolutionaire beweging. Twee belangrijke themas komen daarbij steeds weer terug namelijk de arbeidersstrijd van rond 1900 en de Spaanse Burgerloorlog. De anarchistische beweging is de enige socialistische stroming die zijn nederlagen viert en voortdurend herhaalt. Eigenlijk verlangen de dames en heren anarchisten terug naar die tijd dat hun ouders nog moesten onderduiken of met handkarren de ware leer het land in brachten. Als er een geschiedenis van de anarchistische beweging in Nederland geschreven moet worden, dan eindigt die dan ook meestal in 1967, toen de schrijver zelf nog eens een rookbommetje heeft afgestoken bij het huwelijk van Beatrix en Claus

Doordat een aantal anarchisten er best wel goed in zijn artikelen te schrijven over vroeger, worden die ook steeds weer gevraagd lezingen te houden. Daardoor is de anarchistische theorie meer een verzameling anekdotes over vroeger geworden, dan een alternatief voor deze "kapitalistische, reactionaire en neo-liberale  Balkenende regering". Op dit moment is de anarchistische beweging dan ook verdeeld in de deftige "De AS", waar de vrienden van de kinderen van Albert de Jong, die Domela nog gekend hebben, in zitten en aan de andere kant de activistische groepen van onder andere  de Anarchistische Groep Amsterdam , die meer praktisch bezig zijn.
Deze tweedeling tussen mensen die wat opschrijven kunnen en liever in archieven neuzen aan de ene kant en de activisten, aan de andere kant, zal niet snel verdwijnen. Het pijnlijke is alleen dat wie "schrijft blijft" en dat wordt al snel vertaald in een goede- of in ieder geval vaste baan. Terwijl de activisten, als ze tot bezinning zijn gekomen, meer moeite hebben zich in deze "kapitalistische samenleving" een weg te vinden.