Marabout Vittorio Arrigoni

Antropologische verkenningen rond het graf van Vittorio Arrigoni. In de Farrahin buurt ten oosten van  Khan Younis in het zuidelijke gedeelte van de Gaza strook, is een schijngraf voor de vermoorde Italiaanse pro-Palestina activist Vittorio Arrigoni opgericht. Na de schijnbegrafenissen op de Westelijke Jordaanoever is dit de volgende stap in een islamitische heiligverklaring van de door salafistische moslims vermoorde activist.

In de officiele pure islam die onder andere door de moordenaars van Arrigoni wordt aangehangen, is geen plaats voor heiligen. Je hebt God, de Profeet en de Koran en dat is alles. Meer heb je niet nodig. Zelfs de imam heeft niet zo'n hoge status dat er vorm van heiligheid aan wordt toegekend. Koningen die toch gebruik van de islam willen maken om hun gezag op aarde op een religieuze manier te legitimeren, moeten op zijn minst pretenderen een afstammeling van de profeet of van zijn schoonzoon Ali te zijn.

Toch zijn er in de islamitische traditie vele voorbeelden van heiligen, zogenaamde marabouts, die een hoge status in de religieuze beleving van de volgelingen hebben. Rond het graf van de marabout worden heiligdommen gebouwd. Het aanraken van het graf of voorwerpen van de marabout kan een geneeskrachtige werking hebben, terwijl het negeren van de voorschriften van de marabout een ziekmakende en zelfs doodmakende werking kan hebben. 

Rond de doodsdag van de marabout worden vaak feesten en markten georganiseerd, waarbij het vlees van ter plekke geslachte vee ook weer 'baraka', dat is een heilige gezondmakende kracht heeft. Je kan je voorstellen dat ik als vegetariër een bijna onoverkomelijke paradoxe situatie uitgeleverd was, toen in 1983 ter ere van mijn aanwezigheid bij het feest van de marabout Sidi Mohammed  een geit werd geslacht en mij een stuk van het vlees werd opgediend. Ik heb het opgegeten.

De marabouts waren islamitische geestelijken die het gebied Sudan en Magreb islamiseerden. In witte gewaden gehuld en vaak voorzien van kennis die de plaatselijke arme bevolking niet had, speelden ze een belangrijke rol en werden na hun dood tot heiligen gemaakt. De berberse cultuur werd op deze manier vermengd met de strenge rigide islamitische gebruiken.

Ik heb meegemaakt dat gastarbeiders uit Tunesië geen financiele bijdrage aan het zerda feest in hun geboortedorp gaven en helemaal in Frankrijk wonende ziek werden en nare nachtmerries over de marabout kregen. Er moest een vrouwelijk medium aan te pas komen om de boel weer glad te strijken, offers te brengen en na een toegezegde geldelijk steun de nachtmerries te laten verdwijnen. Dus geen grapjes over de marabout maken. Ook niet hieronder in de comments.

Nu ligt Gaza wel wat dichter bij Mekka en de officiele rigide "echte" Islam is er wel wat beter vertegenwoordigd, maar toch zou het mij helemaal niets verbazen als er straks iemand bij dit graf van een enge ziekte genezen zou worden en Vittorio Arrigoni uitgroeit tot een echte marabout. Met genezende kracht en alles wat er op en eraan zit. Heeft zijn leven toch nog ergens nut voor gehad. 

Tot die tijd wil ik graag de antropologische collega's die het gebied binnenkort bezoeken willen toevoegen: Stay Human. En vooral: Stay Alive