Kontknijpen is Cultureel Antropologisch verantwoord

Gelukkig maar. Ik dacht al dat het kontknijpen in de Keulse Oudejaarsnacht zonder zin en verstand had plaats gevonden. Alcoholgebruik, gecombineerd met geilheid en een multicultureel onverantwoorde 'clash of cultures'. Maar de VU heeft eigen Cultureel Antropologen in dienst die er toch weer een sausje overheen kunnen gooien.

André Droogers, emeritus Hoogleraar Religieuze en Symbolische Antropologie van de VU, heeft participerend veldonderzoek gedaan en is tot de conclusie gekomen, dat het kontknijpen met een overgangsrite vergeleken moet worden. Vrijgezellenfeesten, carnaval, initiatierites in Kongo. Een antropoloog schrikt er nooit voor terug, ook bij de meeste gewelddadige en vernederende uitwassen nog een zingeving te produceren.

In mijn herinnering ben ik plotseling weer terug in 1985. De betonnen bunker der wetenschap aan de Boelelaan te Amsterdam staat er al. Een werkgroep 'Vrouwenstudies en Etniciteit' presenteert een onderzoeksverslag. Studentes van de VU zijn enkele maanden in West-Afrika geweest en troffen een massale prostitutie en uitbuiting aan. Het ideaal van de 'edele wilde' en mensen die dicht bij de natuur leven wordt ernstig aangetast. Wat nu te doen? Hoe kunnen we de gedwongen prostitutie nu zodanig antropologisch duiden, dat ons eigen wereldbeeld niet op zijn grondvesten ineenzakt? De oplossing voor dit wetenschappelijke probleem was :  " De minnaarscultuur" . De vrijers die gebruik maken van de zwarte Afrikaanse meisjes worden in de zwarte antropologische ziel veranderd in 'tijdelijke minnaars'. En dan mag het! Opgelost!

Nu nog het Keulse kontknijpen in de oudejaarsnacht antropologisch duiden. André Droogers draait er zijn hand niet voor om.

"In alle culturen worden overgangen ritueel begeleid. Denk aan een bruiloft, bij ons van vrijgezellenfeest via de huwelijkssluiting tot de huwelijksreis. De overgang gaat gepaard met afwijkend gedrag, zoals aparte kleding, maar soms ook moreel afwijkend, zoals bij het vrijgezellenfeest kan voorkomen.
(...)De oudejaarsnacht is ook een tussentijd. En dus een uitnodiging voor afwijkend gedrag, zoals illegaal vuurwerk afsteken, inbegrepen overlast, letsel en verspilling. Of auto’s in brand steken en vervolgens de brandweer hinderen.

Omdat tussentijden in alle culturen voorkomen, voelden de Keulse aanranders het moment feilloos aan. Dat is niet de enige verklaring. En ook geen excuus. Een tussentijd is op zich neutraal, het is maar net hoe die ingevuld wordt."

Kontknijpen mag dus, van de professor. Als je er maar bijvertelt, dat het een 'tussentijd' is en dat het als 'overgangsritueel' gezien moet worden.

Waarheen die overgang leidt, dat hoeven we niet meer te vragen...