opeens weet ik helemaal niet meer wat de anti-globaliseringsbeweging nu tegen de globalisering heeft. Weet jij een paar schrijvers of titels waar duidelijk de ideologie van deze beweging in staat? Want als ze ertegen zijn omdat hier banen verloren gaan, dan komen er daar toch weer banen bij. En als in Afrika weinig ontwikkeling is, moeten dan de bedrijven nu wel of niet daar gaan investeren? Ik zag dat mijn firma alleen business in Zuid-Afrika en Egypte heeft, is dat nu goed of slecht. Want als het kapitalisme daar niet is, in Afrika, zouden de mensen toch gelukkig moeten zijn en kunnen ze hun eigen dingetjes gaan doen.
Thursday, March 24, 2005
Globalisering 1
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
10 comments:
Bovenstaande tekst kreeg ik in mijn mailbox, verstuurd via het mailformulier op dit weblog, kennelijk met de bedoeling om dit hier te plaatsen. Bij deze, en ik geef er graag meteen een reactie op.
Een samenvatting van de ideeën die binnen de beweging tegen kapitalistische globalisering leven, vind je in het uitvoerige artikel van Chris Harman: Anticapitalism: theory and practice. Het artikel is pakweg vijf jaar oud, en laat de beweging zien in haar nog wat prille staat. Maar opvattingen en meningsverschillen zoals die destijds bestonden, leven nog steeds. Dat geldt vooral voor de opvatting over de vraag of we het wereldwijde kapitalisme alleen moeten bijschaven, of dat we het werkelijk moeten vervangen door iets wezenlijk anders. Het stuk bevat ook verwijzingen naar allerlei auteurs die binnen de andersglobalisten-beweging van invloed zijn. Een aantal auteurs die binnen de beweging tegen kapitalistische globalisering invloedrijk zijn hebben ook eigen websites (of sites die aan hen gewijd zijn). Dat geldt bijvoorbeeld voor Naomi Klein, voor George Monbiot en voor Noam Chomsky.
De kern van het bezwaar tegen de gangbare vorm van globalisering is niet dat bedrijven investeren in bijvoorbeeld Afrika. Het bezwaar ligt erin dat in de kapitalistische vorm van globalisering de investeringen en het bijbehorende economische beleid (privatisering en liberalisering) maar één doel dienen: winst. En in dat winstbejag wordt niets en niemand ontzien. Zo is in Bolivia in minstens twee plaatsen de watervoorziening geprivatiseerd en overgenomen (geweest) door multinationale ondernemingen. Gevolg: commerciële tarieven voor een eerste-levensbehoefte, en dus waterprijzen die voor de armen niet te betralen zijn. Daartegen protesteren grote groepen mensen in Bolivia massaal, en niet zonder succes. In dat verzet verdienen mensen in Bolivia onze steun. Jim Schultz heeft een uitleg in zijn weblog uit Bolivia., en in een artikel in het Amerikaanse progressieve magazine The Nation..
Het is trouwens een sprookje dat multinationals voornamelijk hier bedrijven sluiten om in bijvoorbeeld Afrika te investeren. De meeste kapitaalstromen en dus investeringen vinden plaats in en tussen Noord-Amerika, Europa en Oost-Azië. In Afrika zijn veel mensen straatarm, niet omdat zoveel multinationals er investeren, maar omdat het continent door de grote bedrijven feitelijk genegeerd wordt (behalve ten aanzien van grondstoffen: oliemultinationals in Nigeria, en internationale diamantbendes is West-Afrika). Afrika heeft enorm last van de kapitalistische globalisering, vanwege de schuldenlast vooral, en vanwege de hoge prijzen die de farmaceutische industrie rekent voor AIDS-remmers bijvoorbeeld. Maar Afrika wordt door grote bedrijven eerder verwaarloosd dan door investeringen geteisterd.
Maar als Westerse bedrijven niet investeren in bijv. Afrika, betekent dat nog niet dat daar dus geen kapitalisme is. Ook zonder multinationals produceert de Afrikaanse economie voor de export, de (wereld)markt, met winst (waaronder de afbetaling van schulden aan Westerse banken) als doel. Het kapitalisme is wereldwijd het heersende economische systeem, en systeem dat wereldwijd om vervanging vraagt. Een enkel land dat zijn grenzen voor de multinationals dichtgooit wordt daarmee niet minder kapitalistisch. Alleen de nationaliteit van de kapitalisten verandert.
Zelfs als een land zich isoleert, de hele economie in staatshanden brengt en zich "socialistisch" noemt, verandert dat niet. Ook zo'n staatseconomie zal produceren voor de export, en zelf ook zaken moeten importeren. Ook zo n economie wordt aangejaagd vanwege de concurrentie en de winst, alleen komt die in handen van staatsbureaucraten in plaats van particuliere aandeelhouders. Aan de wereldmarkt kun je als afzonderlijk land niet ontsnappen. Dat systeem zal niet straffeloos toestaan dat mensen in Afrika "hun eigen dingetjes gaan doen." Daar is meer voor nodig.
Haarlem, 26/3/05 7:31 (de weblog-server zet dit er in de preview niet automatisch boven, dus doe ik het zelf maar)
Beste Kees en Peter,
Ik heb het liever over de anders-globaliseren-beweging dan over de anti-globaliseringsbeweging (Kees) of de beweging tegen kapilistisch globaliseren (Peter).
Het artikel van Chris Harman dat Peter noemt is op het web te vinden als http://pubs.socialistreviewindex.org.uk/isj88/harman.htm . Het begint inderdaad als een goede samenvatting van de ideeën die 5 jaar geleden leefden in die beweging. Met de interpretatie heb ik wat moeite. Die beweging is zo divers, dat hij niet één ideologie heeft. Mijns inziens claimt Chris (en Peter) deze beweging dus ten onrechte als anti-kapitalistisch of zelfs socialistisch.
In de Volkskrant van zaterdag 12 maart stond een interessant artikel van Karen Vintges over 'het nieuwe engagement' die een andere interpretatie suggereert. Daarin schrijft ze o.a.:
'Dit nieuwe type engagement kunnen we het beste aanduiden met een term die afkomstig is uit de anders-globalistenbeweging, namelijk als do it yourself-activisme. ... in de doe-het-zelf-houding van het nieuwe activisme zitten de nieuwe idealen al vervat
Ten eerste betreft het hier een houding die ook het eigen lichaam inzet, ... niet alleen het hoofd ..., maar ook hart en ziel ... een ethiek ... die ook het lichaam omvat, en die een manier van leven is in plaats van een doctrine ... Het nieuwe engagement bergt om te beginnen dit ideaal van een ethisch-spiritueel leven in zich.
Een tweede in het oog lopend kenmerk van het nieuwe engagement is het zelf vormgeven aan het handelen, in plaats van het uitvoeren van blauwdrukken of politieke programma's. ... het nieuwe engagement ... wil geen relativisme meer, het wil weer voor iets staan, maar dan zonder een geloof in dogma's of absolute waarheden. Het nieuwe engagement wil de wereld verbeteren, maar wil steeds zelf uitvinden hoe. ... een "ideaal van ethisch-spirituele zelfcreatie" ...
Ten derde valt op aan het nieuwe activisme dat samen-doen hier een nieuwe inhoud krijgt. ... bewegingen kunnen bestaan uit het delen van een ethische inspiratie, die men gezamenlijk zelf vormgeeft, dus zonder zich te verlaten op blauwdrukken. ... Het nieuwe engagement kent geen blauwdrukken, maar bedenkt al doende steeds wat de volgende stap moet zijn en hoe plannen moeten worden bijgesteld. Het
ideaal van het ethisch vormgegeven dagelijks leven voor ieder, is daarbij geen einddoel, maar altijd werk in uitvoering.'
Ik heb dat artikel als scan op m'n website gezet, maar dat is een erg groot bestand en komt dus erg traag op je scherm: www.antenna.nl/wim.nusselder/citaten/engagement.htm . Makkelijker te bereiken is een iets uitgebreider artikel dat ze geschreven heeft voor het filosofie-magazine, waarin ze hetzelfde aan de orde stelt: http://www.filosofie.nl/artikelDetail.lasso?ID=2401&-session=NTses:5ACA4D0F2504DCAF85EB952DD4E5C580 .
Groetjes,
Wim
Do It Yourself activisme vind ik hartstikke goed. En dat je je levensstijl eraan moet aanpassen of jezelf er volledig mee moet veréénzelvigen, vind ik ook goed. Echt waar. Maar toch twee kleine punten van kritiek op deze levenshouding:
de geweldige rijkdom en overvloed waarin we leven maakt dit activisme juist mogelijk. Want je kan van de resten van de welvaart al heel goed leven. Maar wie produceert die welvaart? Juist ja. En ten tweede moet wel duidelijk zijn waartegen je dan actie voert. Ik heb nog niet veel acties tegen China of Rusland gezien of gehoord. Terwijl daar toch nog heel weinig democratie is en de tegenstanders gewoon vermoord worden.
Hoe meer welvaart, hoe meer ruimte voor activisme. O.k.
Welvaartproductie is een gezamenlijk project (ook handel impliceert samenwerking) waarin niet te zeggen is (anders dan op basis van aanvechtbare ideologie) wie hoeveel heeft bijgedragen.
De bevolking van dictatoriaal geregeerde landen kijkt meer naar ons op dan wij naar hen. Ze nemen ons activisme vanzelf over (binnen hun mogelijkheden).
Wat mij betreft: actie voeren tegen de structuren en mechanismes waardoor het lijkt alsof 'wij' meer welvaart produceren dan 'zij' daar waar we aan gezamenlijke welvaart werken waaravn 'wij' ons een oneerljik deel toeëigenen.
Niet alle welvaartsverschillen zijn op die manier te verklaren, uiteraard. Van de resterende welvaartsverschillen kun je echter ook niet direct zeggen dat ze onze verdienste zijn. Hooguit van onze voorouders en van de duvel die nu eenmaal bij voorkeur op de grote hoop schijt. In een land met een in eeuwen opgebouwde infrastructuur en op samenwerking gerichte cultuur is het een stuk makkelijker om welvaart te produceren dan in een land dat keer op keer na oorlogen en andere rampen bij 0 moet beginnen.
@Wim: ik claim niet dat de beweging tegen kapitalistische globalisering als zodanig principieel antikapitalistisch is, of zelfs socialistisch. Dat doet Harman ook niet. Wel denk ik dat de beweging, als zij werkelijk succes wil boeken, baat heeft bij een zo sterk mogelijk socialistisch geluid daarbínnen. De beweging IS niet gericht op omverwerping en vervanging van het kapitalisme - maar ze kan dat beter wel WORDEN.
@keesje. Ik woon in Nederland, het beleid dat Nederland doert raakt me het meest, daar draag ik ook n stuk verantwoordelijkheid voor. Nederland is deel van het Westers bondgenootschap, met de VS aan het hoofd daarvan. Logisch dat ik me het meest richt om de dingen wara ik enige impact op kan hebben - mn "eigen" en de bondgenoten daarvan. Vandaar mn in jouw ogen "eenzijdige" nadruk op wat de Westerse mogendheden aanrichten. DAAR is Nederland medeplichtig aan, en ben ik dus uitgedaagd om te protesteren. De vijand voor mij is vooral de EIGEN machthebbers en hun vrienden.
socialisme is wat mij betreft sinds de val van de muur een gepasseerd station. En de anti-globalisme beweging (of hoe je het maar noemt) is teveel een emotionele tegenbeweging zonder alternatieven. Ik heb nu het heel concrete geval in mijn eigen firma, waarbij arbeidsplaatsen worden ge-offshored naar India. De vakbond vind het o.k. . wie kan me zeggen of het nu goed of slecht is?
Dat hangt ervan af hoe je tegen de wereld aan kijkt. Met wie ben je solidair???? Solidair met de Nederlandse werknemer of met alle werknemers in de wereld.???
of met mezelf?
Kan je dat nog solidair noemen????
Maar zoals jij wilt..... solidair zijn met jezelf!!!!! Als jouw baan op de tocht staat.... dan ben je het dus niet eens met de vakbond en offshoring van banen naar India
ik moet alleen nu bedenken wat ik dan ga doen
Post a Comment