Het Ware Geloof

Door Keesjemaduraatje 
deze tekst verscheen eerder op Hoeiboei

Een half jaar geleden liep ik op zondag langs een PKN-kerk in Eindhoven en dacht: “Ik zou toch wel weer een keer binnen kunnen kijken”. Tenslotte is dit de kerk waar ik eigenlijk bij hoor. De Gereformeerde Kerk uit mijn jeugd bestaat niet meer. Opgegaan in een mengsel van Hervormden, Luthersen en Vrijzinnigen. Dat was geen religieuze keuze, maar het was beter voor de financiën. De kerkgebouwen en de dominees werden te duur voor de onafhankelijke kerken en veel verschil was er ook niet meer. De dominees zijn een gemiddelde van sociaalwerker, psycholoog en derdewereld-activist geworden en dat kan je maar beter allemaal bij elkaar hebben. Dus ik dacht ik loop eerst eens naar de deur. Maar ik zag meteen al een poster hangen met de oproep het Palestijnse Volk te steunen, dus ik liep direct door. Ik draaide me om en  zag mensen uit de kerk komen. Ongelooflijk; maar waar; helemaal niets veranderd en ook niets waar ik bij wil horen. Mislukte poging.

Tien jaar geleden deed ik ook al zo’n poging, toen ik met vrouw en kinderen samen uit Duitsland op bezoek was in Nederland en ik mijn vrouw de Gereformeerde kerk in de woonplaats van mijn ouders wilde laten zien. Wij zijn vroeg opgestaan en zaten om 9.00 uur al aan het ontbijt om het befaamde bezoek aan de kerk van mijn jeugd te maken. Ik zat te draaien en te friemelen met mijn handen en steeds luider en sneller te praten. Mijn vrouw werd er helemaal gek van en we kregen ruzie. Dus poging één was ook al mislukt.

Je kan niet zeggen dat de Gereformeerde Kerk mij veel vrede geeft. Terwijl het wel het ware geloof is. Dat is zeker. Er zijn wel 50 verschillende Gereformeerde Kerken in Nederland: Nederlands Gereformeerd, Gereformeerd Vrijgemaakt, Gereformeerd Bond, Artikel 31, Gereformeerde Gemeenten, de Gereformeerde Gemeenten in Nederland, de Gereformeerde Gemeenten in Nederland (buiten verband), de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland, de Vrije Oud Gereformeerde Gemeenten, de Christelijke Gereformeerde Kerken (Bewaar het Pand), de Hersteld Hervormde Kerk, noem maar op. En die zijn niet allemaal hetzelfde. De zogenaamde bevindelijk Gereformeerden, die grofweg in de “Bible-belt” van  Zeeland, via Alblasserwaard, tot de Veluwe en Drente wonen, zijn meer op zich teruggetrokken en fundamentalistischer. Dat zijn de Gereformeerden die ook geen TV en Internet hebben en niet fietsen op zondag. De laatste tijd zijn zij in het nieuws doordat hun partij, de SGP, geen vrouwen wilde toelaten tot de partij. Maar daar hoor ik niet bij.

De laatste grote afsplitsing van de Gereformeerde Kerk heeft zich in 1944 voorgedaan. Toen mijn vader ondergedoken zat in Friesland en de Amsterdammers hongerden, bestonden de Gereformeerden het, ruzie te maken over de vraag of de slang werkelijk gesproken heeft in het Paradijs. Dat wat betreft fundamentalisme in Nederland. Maar dit terzijde.

De Gereformeerde Kerk (synodaal) waar ik toe behoor, is de meest liberale variant en heeft beroemde mensen voortgebracht als Abraham Kuiper, Gaat-u-maar rustig-slapen-Colijn, Premier Biesheuvel (zat naast mijn oma in de kerk, dus we zijn niet van de straat), Wormen-en-Naarden-Balkenende en Sharia-Donner. En deze kerk heeft bijgedragen aan het algemeen welzijn door het stichten van de NCRV, de ARP, de Vrije Universiteit en het dagblad Trouw. Dus daar is Nederland heus wel dankbaar voor.

Tot mijn 16e was ik actief lid van de Synodaal Gereformeerde kerk. Ik heb zelfs met een beroemd lid van de huidige redactie van de Volkskrant nog een kerkdienst over “Vrede” georganiseerd, dus daar ligt het niet aan. Maar ik werd steeds radicaler en revolutionairder en dat leidde ertoe dat ik een kerkdienst over Che Guevara wilde gaan organiseren, maar daar zette een dominee afkomstig uit Zuid-Afrika wel een stokje voor. Exit Gereformeerde Kerk. Precies op de dag dat ik uittrad uit de kerk, was ook de eerste autoloze zondag in Nederland. Die was ontstaan doordat de Arabische landen de oliekraan dicht hadden gedraaid, vanwege de steun van Nederland aan Israël. Kom daar nu nog eens om! Ik had twee weken daarvoor met mijn opa ruzie gemaakt over het geloof. Ik vond dat er een verschil was tussen het Nieuwe Testament en het Oude Testament. Omdat namelijk in het Oude testament staat : Oog om Oog, Tand om Tand, terwijl in het Nieuwe Testament door Jezus gezegd wordt, dat je je andere wang moet toekeren. Duidelijke zaak. Maar mijn opa wond zich daar zo over op, dat hij twee weken later een hartaanval kreeg. Vandaar dat mijn vader op de eerste autoloze zondag met de auto naar het ziekenhuis moest, terwijl ik een uur daarvoor nog weigerde naar de kerk te gaan.

Ik ging wel op de Vrije Universiteit, die overigens met dubbeltjes per week in een potje op de schoorsteenmantel bij elkaar gespaard is, Culturele Antropologie studeren. Jaren later kwam ik nog eens in de Gereformeerde Kerk, omdat de medestudent er een tentoonstelling had georganiseerd over armoede in Afrika. Ik keek eens wat voor boeken er lagen uitgestald bij de “Werkgroep Toerusting” en zag tot mijn stomme verbazing dat er een boek van Pablo Neruda lag. Zoals misschien bij de geachte lezers van dit politiek incorrecte weblog bekend, is Pablo Neruda een bekende Stalinist, uit Chili, die nog in de Spaanse Burgeroorlog aan de kant van de Republikeinen tegen Franco heeft gevochten. Dus ik was mijn tijd weer 10 jaar vooruit geweest en had zoals gewoonlijk gewoon moeten blijven zitten.

Als ik wel eens op een reünie van school kom, dan vraag ik altijd of de leerlingen nog naar de kerk gaan en dat is haast nooit zo. Bijna iedereen is eruit gestapt. Die hele Gereformeerde wereld is weggevaagd.

Laatst nog was ik op een feestje van mijn vader die tachtig werd en daar merkte ik dat veel van die ooms en tantes van Gereformeerde huize helemaal om zijn. Zij noemen dat “met je tijd meegaan” en beweren dat ik ben blijven stil staan, maar ik verlang inderdaad terug naar die tijd dat God, Nederland en Oranje nog pal stonden in de strijd tegen de ondemocratische vijand. Vroeger was dat de strijd tegen de nazi’s, waar zowel mijn vaders kant als mijn moeders kant aan mee hebben gedaan. Daarna stonden ze pal tegen het communisme en daar zijn we ze nog steeds dankbaar voor.

Helaas is de strijd tegen de islam niet aan deze mensen besteed. Dat merk je ook aan minister Donner, die het gevaar zwaar onderschat en zelfs geen probleem zou hebben met de sharia. Het gaat zelfs zo ver dat mijn oude vader en moeder op hun oude dag uit de kerk zijn gestapt en lid zijn geworden van de Ekklesia. Dat is dezelfde kerk waar De Senator van Haat en Terreur haar Islam preken houdt en SP-kandidaat Huub Oosterhuis de scepter zwaait.

Blijft mij dan helemaal niets bespaard?

Heer, blijf bij ons,
want het is avond en de nacht zal komen.
Blijf bij ons en bij Uw ganse kerk      
aan de avond van de dag
aan de avond van ons leven
aan de avond van de wereld.
Blijf bij ons      
met Uw genade en goedheid
met Uw troost en zegen
met Uw woord en Sacrement
Blijf bij ons      
wanneer over ons komt      
de nacht van beproeving en van angst      
de nacht van twijfel en aanvechting      
de nacht van de strenge, bittere dood.      
Blijf bij ons      
in leven en in sterven      
in tijd en eeuwigheid.      
Amen.