Lasius fuliginosus

Waar is de tijd gebleven, toen rechercheurs van de politie nog de mierenlijkjes van het type Lasius fuliginosus van een laars van de verdachte moesten schrapen en door middel van het raadplegen van een mierendeskundige aan konden tonen, dat de verdachte in het bos was geweest, waar het lijk was gevonden. Voorbij, voorbij die tijd. Tegenwoordig moeten de opsporingsambtenaren een ICT-cursus volgen , om nog bij de tijd te blijven. Vier voorbeelden.

1) Dode vrouw in Zeeland
Niemand weet wie de doodgeschoten vrouw is, die in de zomer van 2019 in een groenstrook in het dorp Westdorpe (Zeeuws-Vlaanderen) wordt gevonden. Tot in Roemenië worden foto’s verspreid, maar goede raad is duur. Pas twee jaar later wordt de moord opgelost. De echtgenoot van de vrouw sterft en dan blijkt, dat ze nooit als vermist is opgegeven. DNA-analyse toont aan dat deze vrouw uit Duinkerken (Frankrijk) dezelfde is als de vermoorde vrouw in Westdorpe.

Nog opmerkelijker dan het DNA onderzoek is, dat de politie nog kentekens en telefoonnummers van mensen die twee jaar eerder de grens zijn overgestoken, kan achterhalen. Niet alleen de loggegevens van mobiele telefoons worden zo lang bewaard, ook de kentekens kunnen automatisch met camera’s uitgelezen worden en zo lang bewaard.

De boven ons gestelde autoriteiten weten dus waar je twee jaar geleden was. In dit geval worden deze technieken constructief gebruikt en kunnen de rechercheurs aantonen, dat de echtgenoot van de vermoorde vrouw op de plaats delict is geweest.

2) De Tramschutter

“haatdemocraat” Gökmen Tanis

Gökmen Tanis pleegde op 18 maart 2019 op het 24 Oktoberplein te Utrecht, één van de ernstigste terroristische aanslagen tot nog toe in Nederland uitgevoerd. Hij schoot op die dag in een tram drie mensen dood en verwonde er zeven. De aanslag vond plaats om 10:45 en Gökmen werd al om even over zessen in Utrecht opgepakt. Hoe heeft de opsporing zo snel kunnen gaan?

Gökmen was naar het huis van een vriend aan het Oudenoord te Utrecht gevlucht. Hij logde om 18:00 uur in voor internetbankieren bij zijn bank, op een mobiele telefoon die hij van een vriend had geleend. Onmiddellijk daarna wist de politie waar hij was. Een opmerkelijk opsporingsresultaat, dat alleen door geautomatiseerde digitale opsporing mogelijk is.

Technisch gezien, kan deze actie alleen met een zogenaamde “notifier” zijn uitgevoerd. De politie was op de hoogte van de naam van Gökmen en heeft alle banken verzocht de “notifier” bij zijn naam aan te zetten. Dat zijn reeds bestaande automatismen, die een signaal geven zodra de betreffende persoon inlogt. Direct na het inloggen heeft de opsporingsbeambte het eenduidige IP-adres van het apparaat waar ingelogd is. Daarna moet de telekom-provider bekend maken van wie het apparaat is. In dit geval een mobiele telefoon. Daarna moet de telefoon gelokaliseerd worden. We bedenken ook, dat het intussen al avond geworden was. De systeembeheerders zaten al aan het diner.

Normaal gesproken zou zo’n heel proces van IP-adres naar locatie, dagen zo niet weken lang duren. In dit geval was het resultaat al na enkele minuten bekend. Het kan niet anders dan dat dit tijdens een terreur-alarm geoefend is. Bovendien zijn alle systemen, van banken, telekomproviders en internetbedrijven blijkbaar gekoppeld. Ook hier merken we weer op, dat het doel in dit geval de middelen heiligt, maar we hopen dat dit soort technologie niet in handen van een dictatuur valt.

3) Derk van Wiersum

MAC adres

De aanslag op advocaat Derk van Wiersum op 18 september 2019, werd zorgvuldig voorbereid, maar heel slordig uitgevoerd. De politie beschikte al kort na de moord over videobeelden van auto’s die de weken ervoor in de buurt van het huis van van Wiersum waren geweest. De moordenaars maakten de eerste fout door de bestelauto, waarmee ze gevlucht waren, niet meteen in de fik te steken. Bovendien bleef één van de moordenaars in de auto rijden. De bestelbus beschikte over een Bluetooth communicatiesysteem met een eenduidig MAC-adres. Bij één van de verkeerslichten van Almere werd dit MAC-adres opgevangen, waardoor de politie wist, dat de auto in Almere moest zijn. In en aan de auto werden DNA sporen gevonden van Derk van Wiersum gevonden.

Opmerkelijk detail van deze opsporing is, dat er blijkbaar detectieapparaten aan verkeerslichten hangen. Normaal gesproken worden deze apparaten gebruikt om files te registreren. Nu kan de politie er ook over beschikken. Goed dat de daders zo snel werden opgespoord. We moeten echter wel bedenken dat de detectieapparaten nooit meer weg gaan. In de toekomst weten de machtigen der aarde precies waar je bent en met welke auto.

Plaats delict in de Lange Leidse dwarsstraat

4) Peter R de Vries

Na de moord op Peter R. de Vries op 6 juli 2021 beschikte de politie al meteen over videobeelden en een deel van het kenteken van de vluchtauto. Hoe is het mogelijk, dat de auto met vermoedelijke daders en het moordwapen al een uur later staande werd gehouden?

De politie noemt een medewerker die “pas was begonnen te werken” als degene die door een zogenaamd “SQL-statement” de identiteit van de auto wist te achterhalen. Camera’s op de snelweg konden daarna al snel zien waar de auto reed en de rest is geschiedenis. Die opéénvolging en combinatie van bestaande technieken is een enorme vooruitgang in de opsporingsmethodes. Ik geloof eerlijk gezegd het toeval van een nieuwe collega die de techniek van SQL-statements heeft geleerd niet. Volgens mij bestaan er al geautomatiseerde systemen, waar de politieagent bijvoorbeeld alleen een deel van een kenteken en de kleur van de auto hoeft in te tikken en de mogelijke combinaties rollen er al meteen uit.

BTW teruggave


De automatische kentekenregistratie werd aanvankelijk alleen door de belastingdienst gebruikt op autowegen om te controleren of bedrijfsauto’s ook privé werden gebruikt. Nu is dit kentekenregistratiesysteem blijkbaar al in de criminele opsporing ingebed. Ook bij de opsporing van de moordenaars van Peter R. de Vries zijn de technieken al bekend, maar is de snelheid van opsporing alleen door automatisering en koppeling van de systemen mogelijk.

De nieuwere technieken van automatische gezichtsherkenning en “Artificial Intelligence” maken een doorstroom van persoonsinformatie, zonder tussenkomst van menselijk ingrijpen mogelijk. Ook als je geen auto gebruikt en je mobieltje weggooit, kan je door over een druk bevolkt plein te lopen, door camera’s opgepikt worden en daarna jouw naam aan de bevoegde autoriteiten doorgegeven worden. Ik vraag mij echter alleen af, waarom de overheid niet alle processen zo kundig en vakbekwaam automatiseert. Ik zit nu al een maand op mijn BTW-teruggave te wachten. Kan daar ook even een stagiair met SQL diploma op gezet worden?