Echte Gelovers

Door Keesjemaduraatje
Veel mensen weten het niet of zijn het al weer vergeten, maar ik begon dit weblog twee jaar geleden met een vertaling van het beroemde boek van Nathan Sharansky "The Case For Democracy". Dat kwam goed van pas, toen ik op 14 juli geïnterviewd werd door Nicoline van Harskamp, voor haar project "Freedomism". Ze vroeg opeens waarom de reaguurders van de weblogs zo radicaal en ongenuanceerd reageren en dan ook nog anoniem. Ja, daar vraag je me wat. Waarom doen jullie dat? Ik weet wel dat de webloggers zelf vaak nog wel enige nuance betrachten, maar dat het inderdaad de reaguurders zijn, die volkomen onnodig kwetsend en ongenuanceerd overkomen. Vandaag staat in de HP/De Tijd weer een artikel over Geenstijl, waarin dat ook weer wordt beweerd. Waarom doen jullie dat?

Dan moet ik eens flink uithalen om dat nu weer te verklaren en dan komt Nathan Sharansky goed van pas. Die onderscheidde in de Sovjet-Unie drie types mensen: Echte Gelovigen, Dissidenten en Meelopers. Ja, ga alvast maar erover nadenken wat je zelf bent. De Echte Gelovige was een echte gelovige communist, die ervan overtuigd was dat het communisme heil voor iedereen bracht. Deze type mens hoeft zich niet te verstoppen en spreekt altijd zijn eigen mening uit. Dat heeft voordelen.
De dissident is een vergelijkbaar type, want die zegt ook echt zijn eigen mening, ook al is dat tegen de heersende macht. Hij loopt gevaar voor lijf en leden, maar spreekt wel steeds uit wat hij zelf denkt. Deze groepen lijken op elkaar. Soms beginnen dissidenten als echte gelovigen, totdat ze erachter komen, dat de samenleving niet zo in elkaar zit als wordt beweerd. Dus dan wordt de Echte Gelovige een Dissident. Dat is gebeurd met Sjaransky zelf en met zijn leermeester Sacharov.
De meeloper weet dat het niet waar is wat de staatsmedia vertellen, maar omdat hij schoolmeester of ambtenaar of  directeur is, kan hij dat niet verwoorden. Hij kan niet het achterste van zijn tong laten zien, uit angst voor repressailes. Dat leidt soms tot psychische problemen en agressie.

Nu de vraag wat dit allemaal met reaguurders en agressie op de weblogs te maken heeft. De reaguurder weet dat de Linkse Kerk ongelijk heeft en dat de Staatsmedia een complot van politiek correcte gluipers is. Maar hij kan dat in zijn gewone leven niet zeggen, omdat hij een baan heeft en niet wil opvallen. Hij is bang voor racist uitgemaakt te worden en ontslagen te worden, of klanten te verliezen. Daarom reageert hij anoniem en leeft zijn agressie op die manier uit. Geenstijl verdient er veel geld mee en de andere weblogs leiden eronder.

Dan kan je nog de vraag stellen of de Sovjet-Unie wel te vergelijken is met onze Nederlandse situatie. In veel opzichten natuurlijk niet. We mogen hier zeggen wat we denken, zonder gevaar te lopen naar Syberië verbannen te worden. Toch is de indeling van Sharansky wel van belang en interessant, omdat de indeling van Echte Gelovige, Dissident en Meeloper ook zichtbaar is in het media veld. Een goedbedoelende Volkskrant journalist, die plotseling merkt dat er in Nederland toch iets niet in orde is met de multiculturele samenleving, kon dat jarenlang niet uiten, zonder zijn baan te verliezen. Andersdenkende serieuze media zijn er niet. Zowel NOVA, ZEMBLA, NOS-Journaal, NRC als Volkskrant zijn eenduidig in hun mening dat Geert Wilders een gevaarlijke populist is en de Marokkaanse jongeren slachtoffer van de maatschappij. In die zin is er spraken van een verschraald media landschap, met de Staatstelevisie als spreekbuis van de Linkse Kerk. Geen wonder dat mensen die anoniem reageren vaak bijzonder agressief en ongenuanceerd uit de bocht springen.

Maar het gaat nog verder. Ook de echte gelovers en de dissidenten in Nederland lijken in veel opzichten op elkaar. Er zijn anti-islamisten die intussen net zoveel of zelfs meer van Mohammed en de Islam afweten dan de gelovige moslims zelf. Echte studies worden er aan gewijd, of en wanneer Mohammed nu voor de eerste keer joden heeft vermoord. Sommige dissidenten zijn in staat zich daarover echt op te winden en naar voren te stormen en met de vuisten te zwaaien als er een forumdiscussie wordt georganiseerd. Als er in zo'n forum dan een fundamentalistische moslim zit en beweert dat afvalligheid in de islam helemaal geen probleem is en dat de vrijheid van meningsuiting juist in de islam wordt gerespecteerd, dan wordt er oprecht verontwaardigd gereageerd. Ik was zelf ook een beetje teleurgesteld toen ik dat hoorde. Ik had het beter gevonden als de fundamentalisten gewoon zeiden wat ze dachten. Daarvoor worden ze tenslotte uitgenodigd. 

Er is al opgemerkt, dat er soms weinig verschil meer te zien is tussen een Karin Amstrong, die zich heeft bekeerd tot de Islam en nu met veel enthousasme beweert dat "Islam Vrede is" en sommige anti-islamisten, die zich net zozeer in de islam hebben verdiept en het tegenovergestelde beweren. Ook bij Ayaan Hirsi Ali kan je waarnemen en ze heeft dat zelf al aangegeven, dat ze net zo fanatiek de islam bestrijdt als ze hem indertijd heeft verdedigd.