Wat is islamologie?

En waarom? Nederland kent een lange wetenschappelijke geschiedenis van islamologie die ongeveer net zo oud is als het kolonialisme. Tenslotte is Nederlands-Indië één van de grootste islamitische gebieden ter wereld en wij waren daar ooit de heersers over. Dat schept verplichtingen en vooral ook verantwoording. Kennis is macht. Het is heel logisch dat de Nederlandse overheid kennis wilde hebben over islamitische gebruiken en gewoontes.

Er is een groot verschil tussen islamologie als wetenschap vóór de onafhankelijkheid van Indië en de islamologie ná de onafhankelijkheid. Vroeger was er namelijk geen discussie over de vraag wat de juiste godsdienst was en wie het voor het zeggen had. De politieke macht lag bij Nederland en de staatsgodsdienst in Nederland was Nederlands Hervormd. Je moet toch wat. Niemand kwam op het lumineuse idee te suggereren dat alle godsdiensten gelijk waren of zelfs te beweren dat de islam eigenlijk de wetten in Nederland zou moeten of mogen bepalen. In die zin was de strikte scheiding tussen de twee religies tegelijkertijd een scheiding tussen heerser en onderdrukten. Mooi was die tijd, maar het heeft niet eeuwig mogen voortduren.

Het heeft weinig zin te beweren dat wetenschap en politiek niets met elkaar te maken hebben. Of dat wetenschap geen politiek doel zou dienen. Juist de sociale wetenschap heeft een hele sterke maatschappelijke component. Dat wat niet mag zijn, mag ook niet onderzocht worden en dat wat onderzocht wordt heeft maatschappelijke relevantie. Of dat nu het kolonialisme dienst of het anti-coimmunisme of de multiculturele samenleving. We kunnen ons niet aan de maatschappelijke relevantie onttrekken. Niets nieuws onder de zon.

Na een kolonialisme kwam een hele tijd niks. De islamologie dreigde in de vergetelheid te geraken.