Herinneringen aan Robert Jasper Grootveld

Door Keesjemaduraatje
Vorige maand dacht ik nog aan hem. Ik had namelijk zo'n dikke pens gekregen, dat het echt niet meer ging. Net als Robert Jasper Grootveld in het midden van de zeventiger jaren. Hij vertelde toen, dat hij met opzet zoveel geld had uitgegeven, tijdens zijn vakantie in Zwitserland, dat er geen geld voor de terugreis meer over was. Hij is toen met zijn vrouw de hele afstand via de Rijn terug naar Nederland gelopen. Bij aankomst was zijn pens verdwenen.

Dit soort verhalen en nog veel meer, vertelde Robert Jasper Grootveld op de bootreis van Sheernes naar Vlissingen in 1976. Het was niet moeilijk met hem in contact te komen. Tijdens de reis heeft hij met bijna alle passagiers een praatje gemaakt. Een mede-passagier herkende hem als de anti-rook-magiër die in het midden van de beruchte jaren 60 al tegen de "consumptiemaatschappij" en verslaving waarschuwde. Ik had nog nooit van hem gehoord, maar ging daarna pas over Provo en Robert Jasper Grootveld lezen.

Na de boottocht ging de reis per trein verder en in Amsterdam aangekomen vroeg Grootveld mij mee te gaan naar zijn huis in de Amsterdamse Tsaar Peterbuurt. In een armoedige tweekamerwoning op de begane grond, woonde hij met zijn vrouw Thea en hun dochter.  Daarna heb ik hem nog ongeveer vijf keer bezocht. Die bezoeken hebben een onvergetelijke indruk op mij gemaakt.

Afgelopen zondag werd hij op het Spui door ongeveer 60 mensen herdacht. Roel van Duin en de Groen-Links Jongeren organisatie Dwars hebben deze laatste "happening" georganiseerd. Als ik julie nu vertel dat de happening net zo goed door de aanhangers van Pim Fortuyn georganiseerd had kunnen worden, verklaren jullie mij natuurlijk voor gek. Net als Robert Jasper Grootveld voor gek is verklaard. Toch vertelde hij me in 1976 al verhalen over aanpassing en Nederlandse cultuur. We liepen door van zijn huis naar de woonboot van Kees Hoekert. Er kwamen een paar Surinamers aan die de hele stoep in beslag namen. Robert Jasper Grootveld keek ze vuil aan en hij vertelde me dat de Surinamers over het algemeen weigerden de Nederlandse taal te spreken en dat ze onaangepast waren.

Ik wist niet wat ik hoorde! Politiek correcte jongen uit de provincie die ik was. Grootveld had ideeën over de Nederlandse cultuur en hij was trots op Nederland. Kijk maar naar het filmpje hieronder. 

 

In heel veel dingen was Jasper de Nederlandse tijd 20 tot 30 jaar vooruit. Hij heeft voorgesteld om geen bommen op Vietnam te gooien, maar TV's en ijskasten om de Vietnamezen "naar het kapitalistische tijdperk te bombarderen". Hij was bisexueel, maar wel al 30 jaar voordat het woord bestond. Hij propageerde het vrije gebruik van marihuana al 40 jaar voordat Burgemeester Leers van Maastricht aantrad. Hij bestudeerde in 1977 al de Kabbala. 30 jaar voordat de popster Madonna er voor het eerst van hoorde. Vijftig jaar vóór de afkondiging van het rookverbod, voerde Jasper al actie tegen rookverslaving.

Robert Jasper Grootveld noemde zichzelf in 1965 al, samen met Roel van Duin en Rob Stolk, anarchist. Ze werden op het matje geroepen door de "Heren Anarchisten", zoals hij het zelf zei. Want zij wilden wel eens weten of hij wel Kropotkin en Bakounin gelezen had. Anders mochten ze zichzelf niet zo noemen.

In 1976 vroeg ik hem wat hij nu van het anarchisme vond. Jasper vond het niet meer zo nodig. "Dat hebben we nu toch eigenlijk al", zei hij. De enorme mate van vrijheid die na 1968 optrad in Nederland, met uitkeringen en democratiseringen. Dat vond hij al genoeg. Het was aan hem niet besteed. Hij zei steeds precies wat in hem op kwam en was in die zin een wegbereider voor Pim Fortuyn.