Dat gesleep met dode lijken

Is dat Arabisch? Is dat Islamitisch? Of komt dat uit Europa? Belangrijke Antropologische vragen, waar Benjie de Levie, Martijn Dekker, Miryam Arouagh of Anne de Jong (Antropologen4Gaza.nl) geen antwoord op weten te formuleren.

Na de moord op Vittorio Arrigoni door salafistische moslims kon je het op de Youtubebeelden weer zien. Eerst was er een schijnbegrafenis in Gaza, waar Hamasvlaggen de boventoon voerden en waar het lijk van Vittorio symbolisch heen en weer gedragen werd. Na vrijgave van het lijk werd Vittorios lichaam in een grote demonstratie van eensgezindheid naar de grens van Gaza gebracht en daarna in Noord-Italië was er al weer een bijeenkomst in een sporthal met het onvermijdelijke communistische afscheidslied "Bella Ciao".   

Bij de begrafenis van de Ayatolla Khomeini werd het lichaam door de menigte doorgegeven, waarbij het zelfs een keer op de grond viel. Bij begrafenissen van Hamas-kopstukken, zoals de door de Mossad vermoorde Mahmoud al-Mabhouh, wordt in de lucht geschoten en wordt er zingend en dansend afscheid van  de moedige strijder genomen. Het falen en de nederlagen worden met groot enthousiasme politiek uitgebuit. Ongetwijfeld allemaal antropologisch- dan wel cultuur-relativistisch te duiden symboliek en ritueel. Maar waar komt het vandaan. Is het typisch Islamitisch? Is het Arabisch. We weten het niet. Wel weten we, dat de extreem-linkse- en communistische medemens er gretig aan mee doet en er een zekere troost, identificatie en authenticiteit aan ontleend.

Een andere onderzoeksvraag van mij is vandaag of de afnemende religiositeit en toenemende secularisatie er een rol bij speelt. Zie ook de column van Elma Drayer in de papieren uitgave van Vrij Nederland, waarin ze stelt:" Terecht wijzen tijdgeestduiders op het verband tussen deze hedendaagse honger naar publiekelijk rouwbeklag (Alphen a.d, Rijn, Baflo. KM) en de secularisering. Kort samengevat: na een brute moordpartij of ramp zoekt het geschokte gemoed nog altijd troost en antwoord- ook nu de God van Nederland zich in een hoekje heeft teruggetrokken."

In Europa en met name in Frankrijk is er al een hele lange traditie van het rondslepen van lijken en het gebruiken van een lijk als propagandamiddel. In het boek "Machtige Lichamen, het vingertje van Luns en andere politieke wapens" worden enkele voorbeelden uit de Parijse Commune van 1871 genoemd."Onder de politieke symbolen die de socialisten aan de mythologische geschiedenis van de Parijse Commune ontleenden, neemt het lichaam van de strijders van de Commune een bijzondere plaats in. In de vele herdenkingsartikelen, feestelijke redevoeringen en gedenkboeken over de Commune valt steeds weer op dat de lichamen van de communards bij voorkeur worden gepresenteerd in de gedaante van ontzielde lijken"

"Nog te midden van de chaotische taferelen die zich afspeelden in de Bloedweek, toen het leger al midden in Parijs stond, grote delen van de stad in vlammen op gingen en de ene na de andere barricade werd uitgeschakeld, bleef ruimte voor uitgebreide politieke rituelen rond de dood." (..)

"Hier stelden zich toortsdragers aan weerszijden  van de open kist op, klonk tromgeroffel en vormden zich een lange stoet barricadevechters die geduldig wachtten op hun beurt om de generaal een afscheidskus op het voorhoofd te geven."

Het falen van de revolutionairen wordt dus door middel van de doodscultus gevierd en eindeloos herhaald en opnieuw ten toon gesteld. Net zo lang totdat de gedode strijders de status van martelaar hebben bereikt en politiek uitgebuit kunnen worden. Dat de Parijse Commune niets van de socialistische idealen heeft bereikt, speelt dan geen rol meer.

In feite is er een grote overeenkomst tussen de Parijse Commune en de Gaza-oorlog te zien. Het meest voor de hand liggende wordt over het hoofd gezien en de dood en de nederlaag worden gecultiveerd. Dan is het ook niet vreemd meer, dat  de dood van Vittorio Arrigoni zo wordt gepresenteerd en uitgebuit. Door wie en waarom hij is gedood speelt al lang geen rol meer. Hij is een dode martelaar en wie zijn schuld dat is, dat weten we allemaal wel.