Twaalf opzienbarende feiten uit het leven van de Grote Volksschrijver

Nop Maas schreef "Kroniek van een schuldig leven", de eerste 39 jaar uit het leven van Gerard Reve (1923-1962). Ik ben het boek nu aan het lezen en val van de ene verbazing in de andere. Nop Maas heeft opzienbarende feiten naar boven gebracht die we niet hadden willen missen.

1) De moeder van Reve was er voor de geboorte vast van overtuigd dat ze een dochter verwachtte. Daarom had ze nog geen jongensnaam bedacht.

2) Op 12 jarige leeftijd werd Gerard Reve tijdens een zomerkamp van de communistische "Vrolijke Brigade" aangerand door de illustrator Lou Tieman. Deze communistische propagandist werd tot drie jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens ontucht met zijn nichtjes.

3) Half oktober 1941 komt de recherche in het huis van de Reves om de vader op te halen. Die is echter reeds drie maanden daarvoor ondergedoken. In plaats van de vader nemen de rechercheurs de twee zonen Gerard en Karel mee. Terwijl ze achter in de auto van de rechercheurs wegrijden, brengen de beide broers met gebalde vuist de communistengroet aan hun moeder en de benedenburen.

4) Gerard Reve trekt in de Tweede Wereldoorlog soms vrouwenkleren aan om gemakkelijker verzetsdaden te plegen. Zo rijdt hij als vrouw verkleed op de fiets naar Oudekerk om bonkaarten voor onderduikers weg te brengen.

5) In de hongerwinter pleegt Gerard Reve samen met vrienden drie maal een overval op vermeende zwarthandelaren. Ze doen zich daarbij voor als leden van de Sicherheits Dienst. Vooral Gerard Reve speelt de rol van SD-man overtuigend. "Heinrich, untersuche die Küche" .

6) Reve heeft tijdens de oorlog een verhouding met Tine Fraterman. Dochter van een communistische verzetsman die in 1942 in Neuengamme werd vermoord. De verhouding is moeizaam omdat Tine een hekel aan de ongemanierdheid van Reve heeft. Reve gaat bijvoorbeeld op het aanrecht van haar moeder zitten. Als zij aanwijzingen geeft over de juiste manier van sex, volgt hij deze aanwijzingen stipt op. Hij zuigt aan haar borst en vraagt vervolgens: "Zo goed?"

7) De ouders van Reve vinden Tine Fraterman geen goede vrouw voor Gerard, omdat ze haar te wuft vinden. Ze denken dat ze er nog andere vrienden op na houdt. "Ze zal er al heel wat versleten hebben". Het commentaar van Reve: "Je kunt toch het gehele ontmaagdingsgebeuren niet gaan vertellen, hoewel dat aan de schampere aantijgingen op dat gebied onmiddellijk een eind zou maken."

8) Vlak voor het huwelijk met dichteres Hanny Michaelis in 1948, brengt Reve haar op de hoogte van zijn homosexuele geaardheid. Maar zij denkt dat hij een geintje maakt. Zij merkt spoedig dat Reve op een klinische manier de "geslachtelijke gemeenschap" bedrijft. "Het onderlichaam onbloten graag". Hoewel hij haar soms dreigt "aan alle vier ledematen aan het bed te binden en te geselen", worden deze sadistische fantasien niet werkelijk tot uitvoering gebracht.

9) De Grote Volksschrijver gaat wekelijks met zijn vrouw bij zijn ouders eten. Hanny gaat na haar werk direct naar de ouders van Reve. Als hij even later de trap op komt roept hij: "Is de Jodin er al?"
Hanny Michaelis vindt dat grappig.

10) Gerard Reve bezoekt in 1952 het Salzburg Seminar Hij wordt op een slaapzaal met Duitsers ondergebracht. De Duitse schrijvers willen met hem over antisemitisme praten. Reve weigert dat, omdat de Duitse jeugd naar zijn zeggen vergiftigd is door de nazipropaganda. "Mijn vrouw is Joods en haar gehele familie is uitgemoord door de nazis", legt hij uit. De ruzie loopt hoog op. De Duitse schrijvers roddelen over de homosexualiteit van Reve en hij wordt uiteindelijk weggestuurd.

11)In de onvoltooide roman "De drie soldaten" (1957) komen racistische elementen voor. Zo laat Reve de hoofdpersoon over de zwarte jongen Roy denken: "Hoe vaak heb je je niet aan ons ras vergrepen?" en ook: "Hij loopt op zijn achterpoten en hij kan lezen en schrijven. Maar dat wil nog helemaal niet zeggen dat hij alles begrijpt"

12) Begin 1960 verkracht Gerard Reve in zijn woning aan de Oudezijds Voorburgwal 55, de  "anti-rook magiër" Robert Jasper Grootveld. Naar hij zelf zegt uit minachting. In dat zelfde jaar schakelt Reve de psychiater Tas in om Robert Jasper in een psychiatrische kliniek op te laten nemen.
In 1962 brengt Robert Jasper Grootveld Reve ertoe hasj te roken. Reve wordt asgrauw en begint te trillen. Hij kan alleen nog uitroepen: "Dood, dood, dood". Reve wordt met een taxi naar het Binnengasthuis gebracht waar hij een kalmerend middel krijgt toegediend.

Het boek is een zeer nauwgezet en volgens mij betrouwbaar samengesteld tijdsdocument, dat alle Revisten zouden moeten lezen.

Nop Maas, Gerard Reve; Kroniek van een schuldig leven. De vroege jaren 1923-1962.
ISBN 9789028241220