Bezorgde Vaders

Een nieuw boek uit de Durfuitgeverij van Frans Groenendijk.

Ik


UITGEBREIDE PREVIEW OP: http://www.du21.nl/products.php?category_id=63

TEKST OP ACHTERZIJDE:Opgegroeid in Schiedam-West, het Utrechtse Lombok of in een 'betere' wijk of stad. Filosoof, wiskundige, historicus of zonder opleiding. Katholiek of atheïst. Progressief of conservatief. Hun bijdragen zijn politiek-historisch, filosofisch, introspectief, direct waardenuitdrukkend of anekdotisch. Heel persoonlijk of wat afstandelijker.Ja, de auteurs van deze bundel en de stukken die ze schreven, vertonen nogal wat verschillen, ook in stijl. De zes mannen hebben echter twee dingen gemeen: ze zijn vader en ze vrezen dat de westerse samenleving voor hun kinderen minder vrij zal zijn.

In rechtstreeks aan hen gerichte brieven, leggen ze hun kinderen uit waarom ze zich zorgen maken. Uit Het pak van mevrouw Hollandt: Waarschijnlijk heeft Luc er zelf de grap wel van ingezien. Ik bedoel, de relatie tussen zijn beroep als ‘handelaar in vlamvatbaar gas’ en zijn ideeën; verlichting met een kleine letter en Verlichting met een grote. Want zo mogen we zijn ideeën toch wel noemen: Verlicht. Uit De grens van het dorp: Wij waren de mensen die als eersten racisten werden genoemd, omdat alle Surinamers en Antillianen op weg naar een verhuizing binnen het Koninkrijk, bij ons in de buurt kwamen wonen. Maar ook de Turkse en Marokkaanse gastarbeiders kwamen onze buurt bevolken. En lang niet iedereen werd daar vreselijk enthousiast van.

Uit De parabel waarin wij leven: Je vertelde in de kerk een verhaal over enkele vogels. Er kwam een vreemde vogel bij: een exotische halsbandparkiet, die Fouad heette. Deze werd geaccepteerd in de vogelgemeenschap. Je verwees hiermee naar de immigratieproblematiek. Ik neem aan dat de parkiet stond voor een mohammedaan.Uit Van dode leeuwen en levende jakhalzen: Als donor van inmiddels toch al weer een kleine 30 liter bloed, ga ik me steeds meer ergeren aan het feit dat ik nooit een mohammedaanse mededonor tegenkom. Ik vind het niet prettig om bij mezelf die ergernis vast te stellen. Er is toch ook een ondervertegenwoordiging van jonge mannen en misschien herken ik hem of haar juist niet omdat hij of zij zo goed geïntegreerd is?

UIT de toelichting op de ondertitel 'GESCHREVEN IN DE SCHADUWEN VAN MORGEN'Lang geleden, misschien wel vijftig of zestig jaar, werden wel eens door redenaars, politici, dominees en andere zielenherders, zoals humanisten, de eerste twee zinnen van Huizinga's boek 'In de schaduwen van morgen' aangehaald: “Wij leven in een bezeten wereld. En wij weten het”.Dat was dan bedoeld voor de mensen, die dat nog niet wisten en die voor hun zielenheil wakker geschud moesten worden. Tegenwoordig hoef je dat niemand meer te vertellen, want de media maken ons dat oorverdovend duidelijk. Vroeger waren er ‘deskundigen’ die met bezweringen de kwade geesten uit bezetenen dreven, dan wel de bezetene in de boeien sloegen, of in een dwangbuis stopten. Nu hebben we daarvoor medicijnen en subtiele behandelingen waardoor de gestoorde geest losgewoeld en uitgebannen, ofwel in orde wordt gebracht. Als 't lukt.Een bezeten wéreld is echter moeilijker te behandelen, niet in de boeien te slaan, noch direct met een medicijn te genezen. Maar aan elke behandeling gaat, als deze professioneel is, een diagnose vooraf. Met zijn boek uit 1935 had Huizinga zich aan de diagnose van de actuele Europese cultuur gewaagd. De ondertitel van zijn In de schaduwen van morgen luidt dan ook: Een diagnose van het geestelijk lijden van onzen tijd. Als historicus had hij hele tijdperken in ogenschouw genomen en naar hun algemene trekken en zin weergegeven. Van de eigen tijd wordt altijd beweerd, dat dat moeilijker is, dat er altijd een zekere distantie in de tijd voor nodig is om de algemene trekken daarvan weer te geven en de zin daaruit te destilleren. Op dat vraagstuk gaan we hier niet in. We kunnen echter wel stellen, dat als een cultuur of een samenleving in een crisis verkeert, dat wil zeggen als het vertrouwde leven ten diepste geschokt is, dat dan ook het afstand nemen tot het vertrouwde mogelijk is geworden en de waanzin, die door dat vertrouwde leven is voortgebracht, onder ogen kan worden gezien.Direct in de derde zin van zijn boek verwijst Huizinga al naar de waanzin van de Eerste Wereldoorlog. Die was niet van een andere planeet op Europa neergedaald, maar was de explosieve uiting van de morele ziekte die al een lange incubatietijd achter zich had liggen. De levensfilosofie, waarvan Nietzsche de meest prominente vertegenwoordiger was. Dit wijst er dan ook op, dat we nog steeds in diezelfde crisis verkeren, daar Nietzsche, dat wil zeggen diens verwerpen van ‘de waarheid’ -zie bijvoorbeeld de uitspraak daaromtrent van het Openbaar Ministerie in de zaak Wilders- niets aan zijn propagandistische kracht heeft ingeboet.Uiteraard zag Huizinga in het fascisme en nazisme van de jaren '30 de geperverteerde belichaming daarvan; de politieke, ideologische bewegingen die op agressieve wijze de ‘levende daad voorrang gaven boven die van het geestelijk inzicht.(...)De geestelijke crisis duurt nog voort. Als een crisis niet onafwendbaar fataal is, dan is er hoop op herstel. In zijn voorrede schrijft Huizinga - die het boek aan zijn kinderen heeft opgedragen(!): Het is mogelijk, dat velen mij op grond van deze bladzijden een pessimist zullen noemen. Ik heb slechts dit te antwoorden: ik ben een optimist.Na deze woorden moest de Tweede Wereldoorlog nog komen, maar in 1945 –zijn sterfjaar– verschijnt nog van zijn hand Geschonden wereld, een beschouwing over de kansen op herstel van onze beschaving.(...)De schaduwen van morgen zijn in deze winter van de Europese cultuur, zoals dat in de winter altijd het geval is, nog langer geworden dan in Huizinga's tijd. Maar na een lange winter komt toch nog altijd het voorjaar. Evenals Huizinga blijven we optimist.(...)De hoogste gestalte van het belangeloze, die één is met de vreugde om het bestaan, is de liefde.In de liefde wordt het bestaan zonder enig voorbehoud bevestigd. Op het menselijke vlak is een van de zuiverste vormen daarvan de liefde van ouders voor hun kinderen, deze is geheel belangeloos en wenst de kinderen alle goeds.Vandaar de bezorgdheid om de kinderen wanneer dat ‘alle goeds’ bedreigd wordt door de schaduwen van morgen.