Door Dirk Verhofstadt
Bron: destandaard.be
,,Vrouwen moeten overal hun mening kunnen vormen en niet alleen in zelforganisaties.'' (Els Flour trok namens het Vrouwen Overleg Komitee afgelopen donderdag van leer tegen Dirk Verhofstadt en diens weg naar emancipatie voor de moslimvrouw. Dirk Verhofstadt dient haar vandaag van repliek.)
STEEDS meer moslimvrouwen in het Westen dragen - al dan niet vrijwillig - een hoofddoek. Maar ik heb de indruk dat nogal wat westerse feministen een blinddoek dragen. In haar bijdrage in De Standaard van 9 november, naar aanleiding van de Vrouwendag in Antwerpen, uitte Els Flour namens het Vrouwen Overleg Komitee stevige kritiek op mijn boek De derde feministische golf . Ze verwijt me een gebrek aan meerstemmigheid in het debat, dat ik te weinig rekening hou met de maatschappelijke context waarin allochtonen zich bevinden en dat we de eigen (westerse) positie niet tot norm mogen verheffen. Verder zou ik te weinig aandacht hebben voor vormen van ongelijkheid en onderdrukking die ook in 'onze cultuur' nog aanwezig zijn. Ik vrees dat Els Flour mijn boek niet goed gelezen heeft.
Diverse malen wijs ik er in mijn boek op dat ook in onze samenleving nog tal van onrechtvaardigheden bestaan ten aanzien van vrouwen die moeten bestreden worden. Het zijn net liberale filosofen - van John Stuart Mill die als eerste opkwam voor stemrecht voor vrouwen, tot Martha Nussbaum met haar capabilities approach om de rechten van vrouwen veilig te stellen - die opkomen voor het recht op zelfbeschikking van elk individu, zowel bij ons als in de islamwereld. Dat onderdrukking, huiselijk geweld en verkrachtingen ook binnen autochtone gezinnen voorkomen is een realiteit waar we keihard moeten tegen optreden. Die realiteit mag echter geen excuus zijn om onze ogen te sluiten voor de ronduit schandelijke praktijken die in naam van culturele en religieuze gewoontes en bepalingen dagelijks gebeuren. In mijn boek heb ik het daarbij niet over dé islam zoals Els Flour suggereert, maar wel over orthodoxe moslims, vooral mannen, die 'heilige' teksten misbruiken om vrouwen in een tweederangspositie te houden.
Haar verwijzing naar de maatschappelijke context waarin allochtonen moeten leven, een wereld van racisme en discriminatie, is terecht, ook dat haal ik in mijn boek expliciet aan. Maar dat mag evenmin een excuus zijn om te zwijgen over onmenselijke praktijken als verplichte sluiering, gedwongen huwelijken, genitale verminkingen, verstotingen en eremoorden. Els Flour beweert dat de westerse feministen moslimvrouwen steunen in hun strijd voor emancipatie. Waarom heb ik ze dan zo weinig gehoord toen Ayaan Hirsi Ali die onmenselijke praktijken aan de kaak stelde? Waar bleven ze toen Samira Bellil slachtoffer werd van groepsverkrachting omdat ze geen hoofddoek droeg? Wat hebben ze gedaan voor hun moslimzusters toen Fadela Amara met 30.000 sympathisanten door de straten van Parijs trok onder de slogan 'Ni Putes, Ni Soumises' omdat ze het niet langer pikken dat orthodoxe moslimmannen hen als tweederangsburgers behandelen? Waar bleven hun steunbetuigingen toen Nahed Selim opriep om niet langer te zwijgen over alle misstanden die in naam van Allah en zijn profeet gebeuren? Els Flour vindt geen graten in het cultuurrelativisme en meent blijkbaar dat waarden als de vrijheid van meningsuiting, de scheiding van kerk en staat, de gelijkwaardigheid van man en vrouw, en het recht op zelfbeschikking niet universeel zouden moeten zijn. De realiteit is dat heel wat westerse feministen, vanuit die relativistische houding, zich oorverdovend stil en gedeisd houden over de duidelijke misstanden in de orthodoxe islamwereld. Velen onder hen minimaliseren de feiten, spreken van een 'andere' traditie, dat we onze westerse waarden niet moeten 'opdringen' want dat zou een suggestie van de eigen superioriteit inhouden, en vooral dat het op termijn allemaal wel goed zal komen. Zij zouden moeten beseffen dat ze door hun stilzwijgen heel wat moslimmeisjes veroordelen om hun leed in stilte te ondergaan. Nahed Selim stelt vast dat de revolutionairen van toen revolutiemoe zijn geworden. ,,Ze propageren conformisme, kritiekloos realisme en verering van religie, wat die religie ook voorschrijft''. De revolutionairen van weleer zijn de behoudende conservatieven van vandaag. ,,De revolutie tegen de onderdrukking van vrouwen is links Nederland een doorn in het oog geworden'', zo 
Dirk Verhofstadt schreef het boek 'De derde feministische golf' en is kernlid van de onafhankelijke denktank Liberales.
3 comments:
Wie speelt hier ‘blindemannetje’?
De vrouwen van het Vrouwen Overleg Komitee verzetten zich – ik citeer – “tegen elke vorm van ongelijkheid en onderdrukking van vrouwen. En we zetten ons in voor democratie, scheiding van kerk en staat, vrije meningsuiting en de bescherming van de fysieke integriteit.” Dirk Verhofstadt stelt dat de organisatie het idee aanhangt dat “waarden als de vrijheid van meningsuiting, de scheiding van kerk en staat, de gelijkwaardigheid van man en vrouw, en het recht op zelfbeschikking niet universeel zouden moeten zijn”. Het VOK spreekt z’n gehechtheid uit aan de universele mensenrechten, maar bepleit dat die net vorm zouden krijgen door collectieve strijd en veelstemmige dialoog. Dat heet allerminst cultuurrelativisme, dat heet democratie. Voor dit inzicht hoef je echt geen academicus/academica te zijn. Mensenrechten zijn niet eenduidig, weten vrouwenbewegingen maar al te zeer: juist daarom hebben vrouwen in dit land zo lang moeten strijden om formele gelijkheid af te dwingen.
Dat het maatschappelijke debat over de inwoners van allochtone herkomst vooral over hun hoofd(doek)en heen gevoerd wordt, vinden de organisatrices van de vrouwendag een aberratie. Dat vandaag slechts een paar stemmen overheersen in het debat, vinden we ongezond, oneerlijk en zelfs ronduit onrechtvaardig. Hoogtijd om de letterlijke en figuurlijke eenzijdigheid van het ‘debat’ te verlaten en het ten gronde te voeren, voorbij de oppervlakkigheden/uiterlijkheden. Ziedaar de boodschap van het diverse gezelschap aan autochtone en allochtone vrouwen die de vrouwendag in mekaar boksten.
Vinden we dat Verhofstadt zijn “mond moet houden”, zoals hij beweert? Neen, zijn liberale visie is perfect legitiem en welkom. Feit is dat de auteur niet in debat wil gaan met de organisaties die de vrouwendag gestalte gaven, bleek vorige week nog op vraag van Radio 1. Nochtans kunnen we alleen door discussie de krijtlijnen van de mensenrechten in de Belgische context uittekenen. De vrouwenbewegingen zoeken actief fora voor discussie over maatschappelijke kwesties, al valt dat kennelijk onvoldoende sexy uit voor de media. Wie weet dat we heel snel Ni putes, ni soumises uitgenodigd en forum gegeven hebben? Ayaan Hirsi Ali werd dan weer (niet toevallig) gretig en met de regelmaat van de klok door allerlei instanties naar Vlaanderen gehaald, daarvoor moesten we onze – schaarse - middelen niet inzetten.
Het is goed dat Verhofstadt in zijn pen gekropen is om de minuscule, ondergesneeuwde nuances in zijn boek toch even naar boven te halen. En groot gelijk heeft ie, wanneer hij bepleit dat vrouwen overal hun mening moeten kunnen vorm(gev)en.
Nathalie De Bleeckere, Gent
@Nathalie: jullie schijnen je vooral zorgen te maken over het feit dat feministische thema's gekaapt worden door "conservatieve"stromingen.
Zoals jullie schijven in de brochure "«Een feministische kijk op multiculturaliteit»"
"X dat het debat gedomineerd wordt door neoliberale en conservatieve, vooral mannelijke, stemmen. Op enkele uitzonderingen na gaat het om politici, journalisten en andere opiniemakers die eensklaps de vrouwenzaak bepleiten, terwijl ze verder op zijn minst onverschillig staan tegenover man-vrouwongelijkheden in onze samenleving. Andere meningen komen in het debat amper aan bod of worden naar de marge gedrongen."
Dat is de eigenlijke achtergrond van jullie reactie. Jullie hebben je zo vastgebeten in het cultuurrelativisme, en de solidariteit met onderdrukte volkeren, dat jullie vergeten zijn voor de rechten van de vrouw op te komen. Die taak wordt nu door anderen overgenomen. Om weer een plaats te krijgen in die strijd voor mensenrechten is het van belang eerst te stopen met andere mensen voor islamofoob uit te schelden en te kijken wat nu eigenlijk universele mensenrechten zijn. Hoort daar het achterstellen van de vrouw bij?
Ik vind het vreemd dat de dames van het VOK klagen over het gebrek aan meerstemmigheid in het debat. Laat iemand eindelijk eens echte feministische moslima's zoals Nahed Selim aan het woord, is het nog niet goed.
Post a Comment